Razvoj jetre I žučnih puteva
Razvoj jetre i žučnih puteva započinje u 3. nedelji embrionalnog razvića sa pojavom hepatičkog divertikuluma u kaudalnom delu prednjeg creva (budući duodenum). Ova struktura se prikazuje kao anteriorna evaginacija i sadrži ćelije koje rapidno proliferišu. (slika 1.)
Svojim rastom, hepatički divertikulum se razdeljuje na dva dela: kranijalni i kaudalni. Kako divetikulum raste i razdeljuje se, ćelije se diferenciraju i formiraju specifično tkivo. (Slika 2.)
Kranijalni deo – primordijum jetre
Kranijalni deo hepatičkog divertikuluma je veći i predstavlja prekursor (primordijum) jetre. Ćelije primordijuma vrlo brzo proliferišu, šireći se kroz transverzalni septum.
Ćelije endoderma se dalje diferenciraju, formirajući hepatocite. Vezivno tkivo i Kupferove ćelije su porekla splahničkog mezenhima trasverzalnog septuma. (slika 3.)
Jetra se vrlo brzo razvija, ispunjavajući abdominalnu šupljinu. U početku, levi i desni lobus su jednaki, ali se vremenom ovaj odnos menja i desni lobus postaje značajno veći. (slika 4.)
Kaudalni deo – primordijum žučnih puteva
Kaudalni deo hepatičkog divertikuluma je nešto manji i biće ključan za razvoj žučne kese (vesica biliaris, vesica fellea) kao i ekstrahepatičnih žučnih puteva.
Kaudalni, bilijarni pupoljak se vrlo brzo razvija. Od njegovog distalnog dela, nastaje žućna kesa dok će njegov proksimalniji deo biti ključan za nastanak cističnog duktusa (ductus cysticus). Struktura koja povezuje hepatički i bilijarni pupoljak će se diferencirati u holedohus (ductus choledochus). (slika 5.)
U početku, ekstrahepatični bilijarni aparat je okludiran, međutim vremenom dolazi do njegove rekanalizacije i uspostavlja se komunikacija sa duodenumom.
Razvoj pankreasa
Razvoj pankreasa započinje u 5. nedelji razvića ploda. Isto kao jetra i žučni putevi, pankreas vodi poreklo od endoderma. Ono što ga razlikuje od mnogih struktura jeste da nastaje iz dva pupoljka: dorzalni i ventralni.
Dorzalni pupoljak
Dorzalni pupoljak je veći i nastaje kao evaginacija prednjeg creva, na mestu budućeg duodenuma. Vrlo rapidno proliferiše i biće ključan za nastanak: gornje polovine glave (caput), suženja (isthmus), tela (corpus) i repa (cauda) pankreasa.
Ventralni pupoljak
Ventralni pupoljak je manji ali prolazi kroz veće promene položaja u odnosu na dorzalni. Nastaje iz hepatičkog divertikuluma, zajedno sa primordijumom jetre i žučnih puteva.
U početku se nalazi sa ventralne strane ploda, međutim u toku rotacije duodenuma približava se dorzalnom pupoljku i fuzioniše sa njim.
U toku fuzije, formira se komunikacija između kanala dorzalnog i ventralnog dela. Ventralni kanal, preuzima najveću drenažnu ulogu i od njega nastaje ductus pancreaticus (Wirsung). Sa druge strane, dorzalni kanal prelazi u ductus pancreaticus accessorius (Santorini) i ima značajno manju drenažnu ulogu. (slika 6.)
Razvoj Slezine
Slezina se razvija iz mezenhimalnih ćelija. U toku razvića zauzima svoj karakterističan položaj i predstavlja hematopoezno tkivo sve do kasnog fetalnog perioda.
